جلسه سوم

إِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلَّا اللَّهَ  فَعَسَى أُولَئِكَ أَنْ يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ[۱]

[۱] توبه / ۱۸

در جلسات قبلی دوره مدیریت مسجد در مسجدنا، ساختار مسجد محوری و مدیریت مسجد مشخص شد و ابعاد سه گانه آن تشریح گردید.

گفته شد که در مدیریت از مسجد امام محله، نگاهش به بیرون از مسجد است و محله را مدیریت می کند.

در مدیریت در مسجد امام مدیر امور داخلی مسجد و البته پیش نماز نمازگزاران است.

در مدیریت بر مسجد هم در مقابل امام بالاتر یا امام جمعه (یا ساختارهایی که امام جمعه و نماینده ولی فقیه در نظر گرفته مثل امور مساجد) پاسخگوست و امام رده ی بالاتر بر این مسجد نظارت و مراقبت و هدایت و حمایت می کند.

اما ثقل بحث در بعد دوم می باشد که مدیریت از مسجد است. در اینجا سه شأن را مورد تاکید قرار دادیم که برای اداره ی محله لازم است؛ یک شان مقننه و اندیشه ورز و سیاست گذار، یک شان اجرایی و یک شان قضایی که بیشتر جنبه حل اختلاف دارد.

در این جلسه از مدیریت مسجد مسجدنا، بحث هیئت اندیشه ورز یا هیئت امنا را بررسی می کنیم.

هیأت امنا در مدیریت از مسجد،  قوه اندیشه ورز محله هستند.یک مسجد کوچک یک پارلمان کوچک دارد که با نصب امام جماعت انتخاب می شوند (امام می تواند به نظر مردم محله برای انتخاب مراجعه کند) که این پارلمان می تواند داخل مسجد را سیاستگذاری کند ولی عمده بحث(در مدیریت از مسجد) به بیرون بر می گردد.

امنا جمع امین است، در قرآن داریم که جبرائیل امین است، رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم امین است و همچنین کسانی که می خواهند کارگزار باشند باید امین باشند.

امین یعنی کسی که امانت دار است و از سوی مردم در کاری وکالت پیدا می کند که بتواند کارهای موکلینش را انجام دهد یعنی امین مردم است.

هیات امنا باید نخبه باشند و البته برای نخبگان محله باید شرایط گزینشی گذاشت که مغز های متفکر اعم از جوانان یا سالمندان با تجربه که دارای مهارت ها و تجاربی هستند انتخاب شده و حضور یابند و همچنین می توان از ظرفیت بانوان هم در این مهم استفاده کرد.

هیات امناهای سنتی بیشتر جنبه عملیاتی داشتند، به امور سرمایش و گرمایش و تعمیرات و تاسیسات و … مشغول می شدند؛ اینها کار اصلی هیات امنا نیست، هیات امنا در یک مسجد پیشرفته، در یک مسجد مطابق با نظام اسلامی، باید افراد نخبه ای باشند که بتوانند آینده ای بهتر برای محله را رقم بزنند، باید مسئله شناسی کنند و سپس به راه حل مسئله بپردازند.

اعضای این هیأت باید بومی باشند، مسائل محله را بشناسند، در آنجا زندگی کرده باشند و حتی الامکان از جای دیگر نباشند.

مثلا بتوانند برای اشتغال و ازدواج جوانان، مسئله مسکن و … طرح بدهند و پیگیری نمایند.

ما می توانیم وظایف مجلس شورای اسلامی را کوچک کنیم و در وظایف این هیات اندیشه ورز قرار دهیم (البته ذیل قوانین جمهوری اسلامی).

ما می توانیم همه زوایا و ابعاد و اختیارات یک پارلمان در کشور دارد را در این پارلمان محلی قرار دهیم؛مثلا می بینیم وظیفه اصلی آنها قانون گذاری است،خوب اینجا ما نمی خواهیم قانون بگذاریم، اما محله هم برای خودش یکسری سیاست ها، برنامه ها و راهکارهای بومی دارد.

البته محله ها باهم فرق دارند و دارای اقتضائاتی هستند.

وظیفه دوم مجلس نظارت است اینجا هم باید بر دو شورای دیگر نظارت کند :

• نظارت بر شورای اجرایی : گروه اجرایی باید ناظری از سوی مردم داشته باشد.
• نظارت بر گروه امر به معروف[۱].

یکی از کارهای مجلس شورای اسلامی دادن رای اعتماد به مقامات اجرایی است، اینجا هم می توانند برای انتخاب محله یار اظهار نظر کنند؛مثلا امام جماعت می خواهد محله یار را نصب کند، خوب قبلا باید گروهی باشند که صلاحیت او را تشخیص دهند و به او رای اعتماد دهند.

وظیفه چهارم مجلس شورای اسلامی سوال و استیضاح است، خوب در شورای اجرایی محل افرادی هستند که ضعیف اند باید دعوت شوند و مسائل لازم به انها یادآوری شود و در صورت عدم امکان اصلاح، عزل شوند.

اتفاقا اگر برای محلات مغز متفکر داشته باشیم محله ها پیشرفته می شوند و وقتی اینها پیشرفته شدند کشور پیشرفته تر می شود.

اگر هیات امنا بتواند وظایف خود را خوب انجام دهد، شاهد یک محله توانمند و سالم و فاضله  خواهیم بود.

[۱] رک: جلسه دوم مدیریت مسجد در سامانه مسجدنا