ضرورت و اهمیت پاکدامنی
- نشانه مؤمنین: ﴿وَالَّذینَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حافِظُونَ﴾[۶۹] ؛ [مؤمنین] کسانی هستند که پاکدامنی پیشه می¬سازند.»
- عفت عمومی: ﴿قُلْ لِلمُؤمِناتِ یَغضُضْنَ مِن أبصارِهِنَّ وَیَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلایُبدینَ زینَتَهُنَّ إلاّ ما ظَهَرَ مِنْها وَلْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلی جُیوبِهِنَّ وَلا یُبْدینَ زینَتَهُنَّ إِلاّ لِبُعُولَتِهِنَّ…﴾[۷۰] ؛ «[ای پیامبر] به زنان با ایمان بگو چشمان خود را [از نامحرم] ببندند و پاکدامنی ورزند و زینتهایشان را ـ جز آن مقدار که نمایان است ـ آشکار ننمایند، و [اطراف] روسریهای خود را بر سینة خود افکنند و زینت خود را جز برای شوهرانشان … آشکار نسازند.»
- لزوم عفت پیشگی بر جوانان مجرد: ﴿وَلْیَسْتَعْفِفِ الَّذینَ لایَجِدُونَ نِکاحاً حَتّی یُغْنِیَهُمُ اللهُ مِن فَضْلِهِ﴾[۷۱] ؛ «کسانی که وسیلة زناشوئی و ازدواج نمی¬یابند باید عفت پیشه سازند تا خدا آنان را از فضل خود بی¬ناز گرداند.»
حقیقت حیا و پاکدامنی
عن رسول الله صلی الله علیه و آله أنَّهُ قالَ: «یا أباذَر! أتُحِبُّ أنْ تَدْخُلَ الْجَنَّةَ؟ قُلْتُ نَعَمْ فِداکَ أبی قالَ صلی الله علیه و آله: فَاقْصِرْ مِنَ الْاَمَلِ وَاجْعَلِ الْمَوْتَ نَصبَ عَیْنَیْکَ وَاسْتَحْیِ مِنَ اللهِ حَقَّ الحَیاءِ قٌلْتُ: «یا رَسُولَ اللهِ کُلَّنا نَستَحیی مِنَ اللهِ قالَ: لَیْسَ کَذالِکَ الْحَیاءُ وَلکِنَّ الْحَیاءُ مِنَ اللهِ أنْ لاتَنْسَی الْمَقَابِرَ وَالبَلی وَالْجَوفَ وَما وَعی وَالرَّأسَ وَما حَوی؛[۷۲] پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله فرمودند: ای اباذر! آیا دوست داری وارد بهشت شوی؟ [اباذر می¬گوید] عرض کردم: بله پدرم به فدایت. فرمود: آرزو را کوتاه و مرگ را در پیش چشمانت قرار ده و از خدا آن طور که باید شرم نما. عرض کردم: یا رسول الله! ما همگی از خدا شرم می¬کنیم. فرمود: شرم کردن آن گونه نیست ولکن شرم کردن از خدا ]آن است که] درون قبرها و پوسیدن [در آن] را فراموش نکنی و [در نظر داشته باشی که در] درون قبرها چه خواهد گذشت و به سر و آنچه در آن است [چه پیش خواهد آمد].»
این نظر از دور چون تیر است و سم
نارت افزون می¬شود نور تو کم
دلت هرگز نمی¬گشت این چنین آلوده و تیره
اگر چشم تو می¬دانست شرط پاسبانی را
فاطمه علیها السلام؛ الگوی پاکدامنی - روزی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از اصحاب پرسید: «بگویید برترین چیز برای یک زن [مسلمان] چیست که صلاح دنیا و سعادت آخرت او باشد.» کسی پاسخی نداد. پس از پراکنده شدن جمعیت، امیر المؤمنین علیه السلام که در جمع حضور داشت به خانه بازگشت و سؤال پیامبر صلی الله علیه و آله را برای فاطمه علیها السلام مطرح فرمود: فاطمه علیها السلام عرض کرد: «بهترین چیز برای یک زن آن است که مرد نامحرم او را نبیند و او نیز مرد نامحرم را نبیند.» امام علی علیه السلام به مسجد رفت و پاسخ فاطمه علیها السلام را برای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله باز گفت. و پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: «فاطِمَةُ بَضعَةٌ مِنِّی؛[۷۳] فاطمه علیها السلام پاره تن من است.»
اقسام حیا و پاکدامنی - عن رسول الله صلی الله علیه و آله أنَّهُ قالَ: «اَلْحَیاءُ خَمْسَةُ أنواعٍ: حَیاءُ ذَنبٍ وحَیاءُ تَقصیرٍ وَحَیاءُ کِرامَةٍ وَحَیاءُ حُبٍّ وَحَیاءُ هَیبَةٍ وَلِکُلِّ واحِدٍ مِنْ ذلِکَ أهْلٌ؛[۷۴] شرم پنج نوع است؛ شرم در وقت گناه، شرم در هنگام کوتاهی، شرم در هنگام بخشش و جوانمردی، شرم در هنگام محبت و دوستی و شرم در مقام شکوه و بزرگی و برای هر یک از اینها اهل و دارنده¬ای هست.»
[۶۹]. مؤمنون / ۵.
[۷۰]. نور / ۳۱.
[۷۱]. نور / ۳۳.
[۷۲]. مستدرک الوسائل، ج۸، ص۴۶۳.
[۷۳]. ابوالفضل هادی منش، ضیافت نور، قم، انتشارات مرکز پژوهشهای اسلامی صدا وسیما، ۱۳۸۰ ش، ص۱۴۳: به نقل از مناقب ابن مغازلی، ص۳۸۰.
[۷۴]. همان، ص ۸۶.