بسم الله الرحمن الرحیم
(ضرورت انجام تمام امور زندگی برای رضایت خدای متعال)
ارتباط اولیه
به نام آن خداوندی که یادش آرام‌بخش قلب‌های بندگان است.
به نام خدا، به یاد خدا، و ان‌شاءالله برای رضای خدا!
غیورمردان ایران‌زمین سلام.
الهی که حال دلتان همیشه خوب باشد و قرآنی.
باز هم مثل هر روز، خدا را شاکریم که به ما توفیق داد تا این ماه پرخیر و برکت را ببینیم و از نعمات الهی آن بهره ببریم.
به رسم قرار شیرین روزانه، سر سفره هدیه الهی می‌نشینیم و برنامه و کلاس امروزمان را با قرآن شروع میکنیم. امروز روز هشتم ماه مبارک رمضان است و باید آیات جزء هشتم قرائت شود؛ پس یکی از عزیزان آیات ۱۶۰ تا ۱۶۵ سوره انعام را برایمان قرائت بفرماید.[۱]
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ
مَن جَآءَ بِٱلۡحَسَنَةِ فَلَهُۥ عَشۡرُ أَمۡثَالِهَاۖ وَمَن جَآءَ بِٱلسَّيِّئَةِ فَلَا يُجۡزَىٰٓ إِلَّا مِثۡلَهَا وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ ﴿۱۶۰﴾
قُلۡ إِنَّنِي هَدَىٰنِي رَبِّيٓ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ دِينٗا قِيَمٗا مِّلَّةَ إِبۡرَٰهِيمَ حَنِيفٗاۚ وَمَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ ﴿۱۶۱﴾
قُلۡ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحۡيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ ﴿۱۶۲﴾
لَا شَرِيكَ لَهُۥۖ وَبِذَٰلِكَ أُمِرۡتُ وَأَنَا۠ أَوَّلُ ٱلۡمُسۡلِمِينَ ﴿۱۶۳﴾
قُلۡ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَبۡغِي رَبّٗا وَهُوَ رَبُّ كُلِّ شَيۡءٖۚ وَلَا تَكۡسِبُ كُلُّ نَفۡسٍ إِلَّا عَلَيۡهَاۚ
وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٞ وِزۡرَ أُخۡرَىٰۚ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُم مَّرۡجِعُكُمۡ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ فِيهِ تَخۡتَلِفُونَ ﴿۱۶۴﴾
وَهُوَ ٱلَّذِي جَعَلَكُمۡ خَلَٰٓئِفَ ٱلۡأَرۡضِ وَرَفَعَ بَعۡضَكُمۡ فَوۡقَ بَعۡضٖ دَرَجَٰتٖ لِّيَبۡلُوَكُمۡ فِي
مَآ ءَاتَىٰكُمۡۗ إِنَّ رَبَّكَ سَرِيعُ ٱلۡعِقَابِ وَإِنَّهُۥ لَغَفُورٞ رَّحِيمُۢ ﴿۱۶۵﴾
ممنون و سپاس‌گزاریم از دوست عزیزمان برای قرائت زیبایی که داشتند. الهی که سراسر زندگی‌تان قرآنی باشد. سلامتی این عزیز قرآنی و خانواده محترمشان بلند صلوات بفرستید.
«ٱللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم»
شروع
ای نام تو بهترین سرآغاز بی نام تو، نامه کِی کنم باز؟
بحث امروز ما هم مانند دیروز بحثی بسیار مهم و اساسی است که نقشی بسیار حیاتی در زندگی و البته عاقبت‌‌به‌‌خیری انسان‌‌‌ها دارد. به همین دلیل شروع برنامه امروز را هم با جمع‌خوانی آیه‌‌‌ای که امروز می‌خواهیم درباره آن صحبت کنیم، قرار می‌‌‌دهیم؛ یعنی آیه ۱۶۲ سوره انعام.[۲] همه باهم شروع میکنیم:
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ
قُلۡ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحۡيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
از آنجا که خیلی خوب خواندید، بیایید یک بار دیگر با هم بخوانیم.
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ
قُلۡ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحۡيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
احسنت به همه شما دوست‌داران قرآن! الهی که همیشه و همه جا در محضر قرآن باشید.
هر کس دوست دارد حافظ و عامل به قرآن کریم باشد، بلند صلوات بفرستد.
«ٱللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم»
ارائه محتوا
دوستان قرآنی، قبل از اینکه توضیحاتی را درباره آیه مربوطه بدهیم، بیایید ابتدا به ترجمه آیه دقت کنیم.
خداوند به پیامبر(صلی الله علیه و آله) می‌‌‌فرماید: «قُلۡ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحۡيَايَ وَمَمَاتِي»؛ بگو: من تمام نمازها، عبادت‌ها و مناسکم و زندگی و مرگم، «لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ»؛ همه برای خدای جهانیان است.
دوستان به ترجمه آیه دقت داشتید؟ خداوند همه حرکات، سکنات و حتی مرگ و زندگی پیامبر(صلی الله علیه و آله) را هم برای خودش می‌‌داند؛ یعنی چه؟ یعنی ای مردم! تمام زندگی و هستی شما باید برای خدای متعال باشد.
اگر عملی را انجام می‌‌‌دهیم، باید برای رضای خدا باشد.
اگر نماز و عبادتی داریم، باید برای رضای خدا باشد.
اگر نیتی هم داریم، باید برای رضای خدا باشد.
این آیه یعنی نه‌‌تنها باید از نظر اعتقادی خداپرست باشیم، بلکه در عمل هم هر کاری را باید فقط برای رضای خدا انجام دهیم.
مقام معظم رهبری(حفظه الله) در کتاب «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» میفرمایند:
همه‌چیز برای انسان وسیله هستند؛ برای اینکه انسان بتواند رضای خدا را به دست بیاورد. زندگی دنیا، پول دنیا، آسایش دنیا، محبت‌های دنیا، برایش ارزش و اصالت ندارد. آن وقتی برایش ارزش پیدا می‌کند که در راه خدا باشد، فی سبیل الله؛ اما اگر چنانچه این محبت، این مال، این مقام، این زندگی، این فرزند، این آبرو، این حیثیت، در راه خدا و در راه وظیفه نبود و قرار نگرفت، برایش هیچ قیمتی و ارزشی ندارد.[۳]
خلاصه آقا میفرمایند: همه چیز باید برای رضای خدا باشد؛ چه شادی باشد و چه ناراحتی. ملاک ارزش‌گذاری اعمال، فقط و فقط رضایت خدای متعال است. حضرت آقا در ادامه میفرمایند:
در زندگیِ تو، اصل خداسـت و جهت‌گیری خداسـت؛ یعنـی تمـام جهت‌گیری‌هـای زندگـی‌ات بـرای تأمین هـر نیـازی، ولـو نیازهـای اوّلـی، بایـد بـر طبـق فرمان خـدا و در جهـت سـبیل‌الله باشـد.[۴]
سؤال: به نظر شما اصلاً امکان دارد که تمام جهت‌‌‌گیری‌‌‌های ما حتی برای نیازهای اولیه، در راه خدا و برای رضای خداوند باشد؟[۵]
خیلی ممنونم از پاسخ‌‌‌های شما.
اول از همه باید این‌گونه بگوییم که: چه کسی گفته نمیشود؟! مگر کم بوده‌اند انسان‌‌‌هایی در طول تاریخ که تمام همّ‌وغمّ زندگی‌شان رضایت خداوند بوده است؟! علاوه بر این، تاریخ ثابت کرده که انسان هر کاری می‌‌‌تواند انجام دهد؛ البته اگر دلش بخواهد.
حاج‌‌‌آقای قرائتی در «تفسیر نور» خودشان درباره این آیه میفرمایند:
آن‌گونه كه در نماز قصد قربت مى‌كنيم، در هر نفس كشيدن و زنده بودن و مردن هم مى‌توان قصد قربت كرد.[۶]
یعنی فقط کافی است دلمان بخواهد.
دوستان! یک جمله طلایی را میخواهم بگویم و از همه شما عزیزان خواهش می‌‌‌کنم که حتماً این جمله را یادداشت کنید و اگر می‌‌‌توانید، در اتاقتان نصب کنید و حتی در ابتدای همه کتاب‌‌‌هایتان یادداشت کنید. جمله طلایی این است:
مرگ و زندگى دست ما نيست؛ ولى جهت دادن به آن دست ماست.
کدام‌‌یک از دوستان می‌‌‌تواند کمی درباره این جمله توضیحاتی بدهد؟[۷]
خیلی ممنون از دقت شما.
مرگ و زندگی دست ما نیست؛ یعنی ما چه بخواهیم و چه نخواهیم، باید بمیریم؛ اما مهم این است که چگونه بمیریم؟ مردن برای همه است، اما چگونه مردن به دست خودمان رقم می‌خورد. ما میتوانیم به نوع مردنمان جهت بدهیم.
این ماییم که میتوانیم عاقبت به خیری را انتخاب کنیم یا عاقبت به شرّی را.
این ماییم که میتوانیم خوشبختی را انتخاب کنیم یا بدبختی را.
این ماییم که میتوانیم شهادت را انتخاب کنیم یا شقاوت را.
اینکه همیشه می‌شنویم شهادت اتفاقی نیست، بلکه انتخابی است، واقعاً درست است.
ما با نوع نیتی که در اعمال و رفتارمان داریم، عاقبتمان را انتخاب میکنیم و راه عاقبت‌‌به‌‌خیری ما این است که در زندگی هر کاری حتی کوچک‌‌ترین کاری که انجام می‌‌‌دهیم، نیت آن را توحیدی و خدایی کنیم و آن کار را برای خدا انجام دهیم. به عنوان مثال: اگر غذا می‌‌‌خوریم همین‌‌طوری غذا نخوریم؛ بلکه نیت خودمان را این قرار دهیم که خدایا! غذا می‌‌‌خورم که انرژی داشته باشم تا عبادت تو را انجام دهم. یا اگر درسی می‌‌‌خوانیم، به این نیت باشد که بتوانیم قدمی را در راه اسلام برداریم. خلاصه همه زندگی‌مان را بر اساس رضایت خداوند تنظیم کنیم.
یکی از شهدایی که زندگی‌‌اش را وقف خداوند کرده بود، شهید بی‌سر «محمدابراهیم همّت» است. شهید همّت آن‌قدر غرق در خدا شده بود که در یک سخنرانی کوتاه و به قول ما چندخطی، حدود ده مرتبه نام خدا را به زبان می‌‌‌آورد.
شهید همت میگوید:
برای اینکه خدا لطفش و رحمتش و آمرزشش شامل حال ما بشه، باید اخلاص داشته باشیم، و برای اینکه ما اخلاص داشته باشیم، سرمایه می‌‌‌خواد که از همه چیزمون بگذریم، و برای اینکه از همه چیزمون بگذریم، باید شبانه‌‌روز دلمون و وجودمون و همه چیزمون با خدا باشه. این‌‌قدر پاک باشیم که خدا کُلاً اَزمون راضی باشه.
این جای صحبت حاج‌‌همت، دیوانه کننده است؛ میگوید:
قدم برمی‌داریم، برای رضای خدا؛ قلم برمی‌داریم روی کاغذ، برای رضای خدا؛ حرف می‌‌‌زنیم، برای رضای خدا؛ شعار می‌‌‌دیم، برای رضای خدا؛ می‌‌‌جنگیم، برای رضای خدا. همه چی، همه چی، همه چی خاصّ خدا باشه، که اگر شد، پیروزی درش هست… .[۸]
بچه‌‌ها! می‌‌‌دانید مشکل اصلی ما در این راه چه چیزی است؟
مشکل اصلی ما را شهید «ابراهیم هادی» به ما گوشزد کرده است. شهید ابراهیم هادی میگوید: «مشکل کارهای ما این است که برای رضای همه کار میکنیم، جز خدا».
تنوع
قبل از اینکه ادامه بحث را بگویم، نام دو تن از شهدای دوست‌‌داشتنی دفاع مقدس را آوردیم. بیایید شادی روح همه شهدا مخصوصاً سردار بی‌سر، محمدابراهیم همت و همچنین ابراهیم هادی سه تا صلوات بلند ختم کنید.
«ٱللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم» «ٱللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم»
«ٱللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم»
پس مشکل اصلی ما این‌جاست که دوست داریم همه را از خودمان راضی نگه داریم و این امر به هیچ عنوان امکانپذیر نیست. باور کنید محال است که همه از ما راضی باشند؛ مگر اینکه یک جای کار مشکل داشته باشد. نمیشود که دوست و دشمن را راضی نگه داشت! بالاخره برخی مخالف نظرات ما هستند و راضی نگه داشتن آن‌ها برابر است با کوتاه آمدن از حق.
لطیفه جالبی را در این رابطه نقل می‌کنند که جای بسی تأمل دارد. نقل می‌کنند شخصی به یکی از مسئولین گفته بود: الحمدلله همه از شما راضی هستند، مگر پانزده نفر! مسئول هم با خوشحالی گفته بود: این که خیلی خوب است. آن پانزده نفر چه کسانی‌‌اند؟! آن بنده خدا هم گفته بود: خدا و چهارده معصوم!
آخرین نکته‌‌‌ای که میخواهم به آن اشاره کنم، این است که توحید و همه مباحثی که امروز به آن اشاره کردیم، صرفاً در لایه فردی و انفرادی نیست؛ بلکه همه این امور باید در لایه اجتماعی نیز باشد. نمیشود شخصی بگوید من موحد هستم و عملم با انسان غیرموحد یکی باشد. کسی که موحد است، زیر بار ظلم و ارتباط با مستکبرین نمی‌‌‌رود.
جمع‌بندی
کدام‌‌یک از دوستان می‌‌‌تواند در چند دقیقه و خلاصه‌‌‌وار بگوید امروز چه گفتیم؟[۹]
ممنون و سپاس‌گزارم از لطف همه عزیزان.
ابتدای این جلسه را با آیه ۱۶۲ سوره انعام شروع کردیم و گفتیم که ترجمه این آیه، یعنی تمام زندگی و هستی ما باید برای خدای متعال باشد و اشاره کردیم که واقعاً چنین چیزی امکانپذیر است؛ به شرطی که دلمان بخواهد.
در ادامه هم جمله‌‌‌ای طلایی گفتیم که: «مرگ و زندگى دست ما نيست، ولى جهت دادن به آن در دست ماست». در پایان نیز جمله شهید ابراهیم هادی را نقل کردیم: «مشکل کارهای ما این است که برای رضای همه کار میکنیم، جز خدا».
تکلیف
با توجه به مباحثی که گفتیم، بیایید قول بدهیم تا فردا یک کار را واقعاً برای رضای خدا انجام بدهیم و معیار پذیرش آن عمل بین خود شما و خداوند باشد.
دعای پایانی
در انتهای کلاس بیایید دست به دعا برداریم:
خدایا! به حق این ماه عزیز، توفیق اطاعت و بندگی‌ات را به ما عنایت بفرما؛ الهی آمین!
بارالها! به حق اهل‌بیت(علیهم السلام) و قرآن، توفیق انجام تمام کارها را برای رضای خدا به ما عنایت بفرما؛ الهی آمین!
پروردگارا! به رهبر عزیزتر از جان ما، امام خامنه‌ای(حفظه الله) سلامتی و طول عمر باعزت عنایت بفرما؛ الهی آمین!
شادی دل اهل‌بیت عصمت و طهارت(علیهم السلام) خصوصاً وجود نازنین امام جعفر صادق(علیه السلام) بلند صلوات بفرستید.
«ٱللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم»
[۱]. مربیان گرامی توجه داشته باشند: بهتر آن است که خود متربیان آیات روزانه را تلاوت کنند؛ اما اگر نشد، بهتر است خود مربی قرائت کند و به هر دلیلی اگر مربی نیز نتوانست، می‌‌توان از فیلم و صوت قرّاء مشهور استفاده کرد.
[۲]. برای همراهی متربیان ضروری است که آیه مربوطه، مقابل دیدگان آن‌ها باشد؛ لذا حتماً باید متربیان در محضر قرآن باشند و همخوانی آیه را از روی قرآن انجام دهند.
[۳]. طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن، جلسه نهم، دسترسی در:
https://manviat.ir/tohid2
[۴]. همان، جلسه یازدهم، دسترسی در:
https://manviat.ir/tohid4
[۵]. مربیان عزیز باید ابتدا نظرات متربیان را بشنوند، سپس به ادامه بحث بپردازند.
[۶]. قرآن تبيان، جزء ۸، حزب ۱۵، سوره انعام، ص۱۵۰.
[۷]. ابتدا مشارکت‌گیری صورت گیرد، سپس به ادامه بحث پرداخته شود.
[۸]. https://article.tebyan.net/UserArticle/AmpShow/435730
[۹]. ابتدا مشارکت‌گیری صورت گیرد، سپس به ادامه بحث پرداخته شود.
