مهدی کروبی، دبیر کل حزب اعتماد ملی و از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۳۸۴ و ۱۳۸۸ بود. وی در دور دهم انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۳۸۸، مانند انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۳۸۴ از کاندیداهای اصلاح‌طلب معترض به نتایج انتخابات بود. کروبی از رهبران جنبش اعتراضی موسوم به جنبش سبز است که پس از شکست در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۴ از دبیری مجمع روحانیون مبارزه کناره‌گیری کرده و حزب تازه‌ای به نام حزب اعتماد ملی تأسیس کرد. او رئیس دو دوره مجلس شورای اسلامی بود.
-فعالیت‌های مهدی کروبی پس از انقلاب
سرپرستی بنیاد شهید انقلاب اسلامی در بدو تأسیس
مسئولیت کمیته امداد امام خمینی (ره) تا تأسیس بنیاد شهید
عضویت درشورای مرکزی کمیته امداد
نماینده مجلس شورای اسلامی در دوره های اول از لرستان، دوم، سوم، ششم از تهران
نائب رئیس در دوره دوم و اوایل دوره سوم
ریاست مجلس شورای اسلامی در دوره های سوم و ششم
تغییر قانون مطبوعات
در اوايل كار مجلس ششم بود كه بحث تغيير قانون مطبوعات پيش آمد. کروبی پس از آن که نامه رهبر معظم انقلاب مبنی بر مصلحت نبودن تغییر قانون انتخابات به مجلس رسید از دستور کار قراردادن بحث تغییر قانون مطبوعات خودداری کرد. اين مسئله اعتراض جمعی از نمايندگان از جمله علی مزروعی را در پی داشت كه با واكنش تند كروبی به اين عنوان كه دستور رهبری يكی از شئونات اختيارات ولی فقيه است مواجه شد. اين اقدام كروبی مورد ستايش بسياری از نمايندگان و فعالان سياسی قرار گرفت.
انتقادهای کروبی به شورای نگهبان
انتقادهایی كه او به شورای نگهبان داشت بازتاب‌های مختلفی پیدا می‌کرد: «شورای نگهبان چارچوب قانون را هم نمیپذیرد، به نام شورای نگهبان دوپینگ نكنید و شورای نگهبان وارد رقابت سیاسی با جریان مورد تأیید امام (ره) شده است.» از جمله موارد اعتراض او بود.
وی در مقطعی در نطق خود در مجلس شورای اسلامی، آیت‌الله احمد جنتی را كه در خطبه‌های نماز جمعه درباره رد صلاحیت‌ها صحبت كرده بود مخاطب قرار داد. با وجود اینكه وی در نقد شورای نگهبان در بحث رد صلاحیت‌ها جدی بود اما همواره از عملکرد افراطیون دوم خرداد هم گلایه داشت. او حركت نمایندگان را در بحث تحصن در مجلس شورای اسلامی نمی‌پذیرفت و خواستار پایان دادن به آن بود. از سویی دیگر وی در مقابل برخی از جریان‌های دوم خردادی كه خواستار تحریم انتخابات بودند ایستادگی و خود را به عنوان یكی از نامزدهای انتخابات مطرح کرد.
در سودای ریاست جمهوری
در زمان اعلام نتایج نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، مهدی کروبی که معتقد بود نهادهای خاص به نفع یک کاندیدا وارد عمل شده و با تقلب وی را به پیروزی رسانده‌اند، وارد عمل شد و از رهبر معظم انقلاب خواستار شد تا در موضوع انتخابات مداخله کنند.
پاسخ مقام معظم رهبری به درخواست و مطالبه غیرقانونی کروبی روشن بود:
«به آقای کروبی بگوييد: من رئوس مطالب شما را نگاه کردم. مطالبی که شما گفتيد به کلی دور از شأن شما و در جهت ايجاد بحران در کشور است. آيا متوجه هستيد که چه کار داريد می‌کنيد؟ آيا متوجه هستيد که ايجاد بحران و بدبين کردن مردم کاملاً در جهت خواست دشمنانی است که خيز برداشته‌اند برای اين که بلايی بر سر انقلاب و نظام جمهوری اسلامی در بياورند که همه شما را در بر خواهد گرفت. اگر اعتراض به انتخابات داريد مگر راه قانونی وجود ندارد؟ چرا فضا را خراب می‌کنيد؟ ممکن است ديگران نيز اعتراضات مشابه داشته باشند. آيا حق می‌دهيد آنان فردا همه چيز را زير سوال ببرند؟ من از شما مطلقاً انتظار چنين برخوردی ندارم و من به حول و قوه الهی نخواهم گذاشت افرادی در کشور بحران ايجاد کنند.»
نامه شیخ اصلاحات به مقام معظم رهبری
شیخ اصلاحات با دریافت پاسخ مقام معظم رهبری به درخواست و مطالبه غیرقانونی‌اش، نامه‌ای به رهبر معظم انقلاب نگاشت و طی آن به روند انتخابات اعتراض کرد.
این نامه بلافاصله مورد استقبال رسانه‌های خارجی قرارگرفته و به صورت کامل منتشر شد. وی در این نامه مدعی شد که ساعت ۵ بامداد ۲۸ خرداد ساعتی خوابیده و در این مدت همه چیز عوض شده است: «پس از حدود دو ساعت که از خواب بیدار شدم، مانند بیداری از خواب اصحاب کهف، دریافتم که همه چیز تغییر کرده است.»
وی در این نامه مدعی شد که منتخب اول ملت ایران است و از کودتای نهادهای خاص نام برد:
«معتقدم ملت ايران به خوبی می‌داند اينجانب منتخب اول آن‌ها هستم و هرچقدر هم که اختيارات نظارتی شورای نگهبان توسط خود آن شورا توسعه يابد، حرکت کودتا گونه آن شورا در اعلام غيرقانونی نتيجه ای غيرازنتايج اعلام شده توسط وزارت کشور، آن هم در ساعات اوليه بامداد روز بعد از انتخابات، قابل توجيه نخواهد بود و تنها می‌توان آن را لطف الهی برای افشای يک برنامه از پيش طراحی شده دانست.»
کروبی در این نامه از همه سمت‌های خود استعفا کرد و نوشت: « ضمن تشکر از ابراز اعتماد جنابعالی، از اين لحظه از کليه مسئولیت‌های سياسی از جمله مشاورت حضرتعالی و عضويت مجمع تشخيص مصلحت نظام استعفا می‌دهم.»
این‌گونه بود که پرونده انتخاباتی که برگزار کننده آن وزارت کشور دولت اصلاحات بود و این دولت نیز بر سلامت آن صحه می‌گذاشت به اتمام رسید درحالی که کروبی همچنان خود را متتخب ملت ایران می‌دانست و معتقد بود شورای نگهبان با کمک نهادهای خاص کودتا کرده است.
اعلام حضور شیخ برای دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری
شیخ اصلاحات اولین شخصی بود که با نزدیک شدن به دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اعلام حضور کرد و حضور خود را مبتنی بر آمدن و یا نیامدن شخص خاصی نکرد. وی شک و دودلی را در جبهه اصلاحات مضر می‌دانست.
وی در مهرماه ۸۷ طی یک کنفرانس خبری گفت: «با گفت‌وگوهای فراوان، مشاوره‌های فراوان و آگاهی از نقاط قوت، ضعف و مشكلات و دشواری‌های پیشرو با یاری خدا و آشنایی با همه‌ی تلخی‌ها و شیرینی‌های موجود و با عشق به نظام، كشور و منافع ملی و مردم برای داوطلبی در صحنه‌ی انتخابات خرداد آینده و رقابت اعلام آمادگی می‌كنم.»
عدم حمایت احزاب برجسته اصلاحات ازکروبی
با وجود اینکه محمد عطریان فر یکی از اعضای برجسته حزب کارگزاران سازندگی از احتمال حمایت اصلاح‌طلبان از کروبی سخن گفت، ولی این حزب و سایر احزاب برجسته اصلاح‌طلب چون مشارکت، کارگزاران و مجاهدین انقلاب اسلامی و مجمع روحانیون مبارز از میرحسین موسوی حمایت کردند تا این بار نیز کروبی حمایت احزاب برجسته اصلاحات را نداشته باشد. با این وجود لیست حامیان روشنفکر کروبی بسیار غنی‌تر از حامیان موسوی بود.
در ابتدا این اقدام با اقبال چندانی از سوی اكثریت جبهه دوم خرداد مواجه نشد و اعلام حضور رسمی كروبی به عنوان كاندیدای ریاست جمهوری به مذاقشان خوش نیامد و این اقدام كروبی را برنتابیده و اعلام كردند كه كروبی مهره نظام برای خراب كردن آرا اصلاحات است. كروبی كه خاطره تلخی از انتخابات ۸۴ داشت، پس از انتخابات ریاست جمهوری نهم در صف منتقدان دولت قرار گرفت و در اظهارنظرها و مقاله‌ها در روزنامه حزب خود (اعتماد ملی) دولت را به باد انتقاد گرفت.
خبر كاندیداتوری كروبی در این روزنامه با چاپ عكسی با دستی بر چانه و نگاهی خندان با زمینه سبز، این‌گونه تیتر شد: «برای تغییر می‌آیم. من هولوكاست را مطرح نمی‌كنم. مدارك را ورق پاره نمی‌خوانم و همه را علیه خود بسیج نمی‌كنم و…»
تشكيل شورای حكميت
كسانی كه از كاندیداتوری كروبی احساس نگرانی كرده بودند، از طریق تشكیل شورای حكمیت تلاش داشتند تا كروبی را به انصراف از این قصد متقاعد سازند؛ اما طولانی شدن زمان اعلام نامزدی خاتمی موجب شد تا كروبی از این سازوکار (شورای حكمیت) كه از تركیب پیشنهادی آن نیز راضی نبود، خارج شود و نامزدی خود را اعلام كند.
وی از همان ابتدا تصمیم جدّی بر ماندن گرفته بود و علی‌رغم برخی تلاش‌ها برای انصراف وی از كاندیداتوری، اعلام كرد كه «برای حضور در انتخابات جدّی هستم و با تصمیم به حضور آمده‌ام و به نفع كسی كنار نمی‌روم.»
وی كه برای آمدن رایزنی‌هایی را با شخصیت‌های بزرگ از جمله مقام معظّم رهبری انجام داد در اوّلین مصاحبه خود محمود احمدی‌نژاد را جدّی‌ترین رقیب خود قلمداد كرد.
واکنش کروبی به نتایج انتخابات دهم
با مشخص شدن نتایج انتخابات معلوم شد که طیف گسترده‌ای از حامیان کروبی هیچ جایگاهی در کشور ندارند. نتایج انتخابات آن چنان برای کروبی شوک‌آور و تحقیر کننده بود که هرگز باور نکرد که جایگاهی در میان مردم ایران ندارد. کروبی در میان چهار کاندیدای ثبت‌نام کننده در انتخابات حتی به میزان آرای باطله نیز نتوانست رأی کسب کند و این‌گونه بود که وی در انتخابات خرداد ۸۸ از میان ۴ کاندیدا پنجم شد. بعد از اعلان نتایج سحام نیوز، سایت رسمی مهدی کروبی، بیانیه‌ای از وی منتشر کرد که کروبی در آن به سیاق ۴ سال پیش نتایج انتخابات را نپذیرفته و از دست‌کاری انتخابات سخن گفته بود.
صدور بیانیه
بعد از اعلان نتایج سحام نیوز، سایت رسمی مهدی کروبی بیانیه‌ای از وی منتشر کرد که کروبی در آن به سیاق ۴ سال پیش نتایج انتخابات را نپذیرفته و از دست‌کاری انتخابات سخن گفته بود. در بخشی از این بیانیه آمده بود:
«۲۲ خرداد ماه كه از حیث مشاركت كم سابقه شما مردم عزیز میتوانست جشنواره بزرگ جمهوریت در نظام امام‌خمینی(ره) باشد به سوگواری تبدیل شد و در سوگواری جز مرثیه چه می‌توان خواند؛ مرثیه‌ای برای اعتبار و آبروی رأی فردی كه به عشق و ایمان برای تغییر اوضاع كشور به صحنه آمدند و چنین تخلف در امانت دیدند. نتایج اعلام شده برای انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری چنان مضحك و شگفت است كه در بیان و بیانیه نمی‌آید و باید فكر دیگری كرد.»
بیانیه جدید کروبی بعد از تأیید رسمی نتایج انتخابات
بعد از تأیید رسمی نتایج انتخابات کروبی بیانیه‌ای جدید داد و در این بیانیه مفصل با تکرار ادعاهای پیشین نوشت: «پیش از همه اذعان می‌کنم که بسیاری از شما پیش‌تر و دقیق‌تر می‌دانستید که چه خواهد شد و متوجه شده بودید، همان گاه که می‌پرسیدید: «چه تضمینی برای آرای ما وجود دارد»، یا زمانی که می‌گفتید: «نتیجه انتخابات معلوم است و شما آب در هاون می‌کوبید.»
در بخش دیگری از بیانیه کروبی آمده بود: «ما برای تغییر آمده بودیم، گر چه نیروهای غیبی و ظاهری مانع از تغییر در قوه مجریه شدند. با این همه فراتر از این تغییری در شرایط کشور و روحیات جامعه و آگاهی مردم بیش از آنچه تصور می‌شد، صورت گرفت و اذعان می‌کنم که این تغییر به مراتب فراتر از تصمیم من بود.»
با شروع اغتشاشات، کروبی همسو با رسانه‌های بیگانه به تحریک مردم به آشوب پرداخت و در این میان با اتهام‌زنی به نظام اسلامی بزرگ‌ترین خدمات را به دشمنان این مرز و بوم کرد.
نامه به هاشمی رفسنجانی
کروبی که دو روز مانده به انتخابات با نوشتن نامه به هاشمی از حمایت نزدیکان وی از موسوی انتقاد کرده بود این بار نیز دست به قلم برده و با نوشتن نامه‌ای دیگر به هاشمی، ادعاهای تازه‌ای را درباره تجاوز به زندانیان مطرح کرد. ادعاهایی که هیچ‌کدام اثبات نشد.
مهدی كروبی از هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس خبرگان خواست با تشكیل یك هیئت به برخی شایعات و نحوه برخوردها با بازداشت شدگان رسیدگی شود. فرزند کروبی درباره نامه پدرش به هاشمی گفت: پدرم این نامه را حدود ۱۰ روز پیش خطاب به آقای هاشمی نگاشت و آن را برای ایشان به طور خصوصی ارسال كرد. ایشان تأکید داشت آقای هاشمی حتماً به این نامه پاسخ دهد و اقدام لازم را انجام دهد. متأسفانه آقای هاشمی پاسخی به نامه ایشان نداد. پدرم تأکید كرده بود اگر تا ۱۰ روز پاسخی به نامه داده یا اقدامی صورت نگیرد، نامه را منتشر می‌کند.
BBC فارسی درباره نامه کروبی به هاشمی رفسنجانی نوشت: «آقای کروبی پس از نگارش نامه، از پسرش حسین خواست چنانچه رئیس مجلس خبرگان رهبری تا ده روز ترتیب اثری نداد، مردم را از محتوای آن آگاه کند. پنج روز بعد آقای کروبی به سفر رفت و حسین کروبی به سفارش پدر در هجدهم مرداد این بمب خبری را منتشر کرد.»
کروبی چند روز بعد از این ادعا از دستور رئیس قوه قضاییه برای رسیدگی به نامه وی به هاشمی رفسنجانی درباره آزار جنسی بازداشت شدگان کهریزک خبر داد و گفت: آقای هاشمی رفسنجانی نامه را به آقای هاشمی شاهرودی ارجاع داده است و ایشان نیز دستور رسیدگی به این نامه را صادر کرده و از آقای دری نجف‌آبادی دادستان کل کشور خواسته که با من تماس بگیرد و اعلام کند که نفراتی را به نزد من خواهند فرستاد و نقطه نظرات مرا دریافت کنند تا به مسئولان منعکس شود.
با علنی شدن این نامه از سوی كروبی، قوه قضاییه با تشكیل گروهی پیگیر ماجرا شده و پس از تحقیق و بررسی مشخص شد هیچ‌کدام از ادعاهای كروبی حقیقت نداشته است. كروبی در واكنش به انتشار گزارش قوه قضاییه و در راستای ماست‌مالی كردن دروغ‌هایش گفت: او نگفته است چنین اعمالی انجام‌شده، بلكه طبق خبرهایی كه به او رسیده چنین حدسی زده و باید درباره آن تحقیق كرد!
-گزارش دادستان کل کشور در مورد ادعاهای کروبی
پس از تعیین رئیس جدید قوه قضائیه یعنی آقای صادق لاریجانی در تاریخ ۲۴ مرداد ۸۸، بررسی‌ها در مورد ادعای کروبی با تشکیل هیئت سه نفره، ادامه می‌یابد.
گزارش هیئت سه نفره در مورد ادعاهای کروبی را می‌توان به عنوان یکی از اسناد انقلاب اسلامی دانست. سندی که در آن مشخص شده است ادعاهای کروبی تا چه اندازه بی‌اساس و وی به دنبال مسائل دیگری بوده است. با توجه به اهمیت این گزارش ضروری است که به صورت کامل به آن بپردازیم.
حجت‌الاسلام و المسلمین «ابراهیم رئیسی» معاون اول رئیس قوه قضائیه، حجت‌الاسلام و المسلمین «غلامحسین محسنی اژه‌ای» دادستان کل کشور و حجت‌الاسلام و المسلمین «علی خلفی» رئیس حوزه ریاست قوه قضائیه، اعضای هیئت سه نفره قضایی رسیدگی به حوادث و اغتشاشات بعد از انتخابات بودند که اولین گزارش بررسی‌ها و تحقیقات خود را به رئیس قوه قضائیه ارائه کردند و آیت‌الله لاریجانی ضمن تقدیر و تشکر از زحمات هیئت سه نفره با پیشنهادات ارائه‌شده آن‌ها موافقت کرد.
هیئت سه نفره پیشنهاد کرده بود که نتیجه گزارش هیئت از طریق رسانه‌های جمعی به اطلاع عموم مردم رسانده شود. این هیئت همچنین پیشنهاد کرده بود که گزارش به مرجع صالحه قضایی ارسال گردد تا با مباشرین و معاونین و کسانی که در ادامه اقدامات ضد امنیتی علیه نظام پس از انتخابات ریاست جمهوری و در راستای ادامه جریان نشر اکاذیب و ایراد تهمت و افترا زده و موجب تشویش اذهان عمومی شده و به حیثیت و اعتبار نظام و بعضی از نهادهای نظام لطمه زده و موجب هتک حیثیت و حرمت بعضی از مردم شده‌اند، برخورد عادلانه و قاطع صورت گیرد.
هیئت سه نفره قضایی پس از بررسی ادعاهای كروبی آن را کاملاً جعلی و سیاسی دانست و خواهان برخورد عادلانه و قاطع با وی شد. مطابق گزارش ارائه‌شده هیئت سه نفره قضایی به این جمع‌بندی رسیده است كه نه‌تنها هیچ‌گونه مدركی دال بر تجاوز جنسی به افراد مورد ادعای كروبی وجود نداشته و ادعاهای مطرح‌شده بدون مستند و عاری از حقیقت است بلكه ادعاها و مدارك ارائه‌شده كاملاً ساختگی و برای انحراف افكار عمومی تنظیم شده است.