بررسی آمارهای گمرک بر حسب نوع مصرف حاکی از آن است که بیش از ۸۵ درصد ارزش واردات گمرکی را کالاهای اولیه و واسطه ای» و لاسرمایه ای» تشکیل می دهد. همچنین گروه بندی جزئی تر ارزش و اردات گمرکی نشان میدهد که حداقل ۵۰ درصد از ارزش واردات مرتبط با مواد شیمیایی و ماشین آلات و لوازم حمل و نقل و حدود ۲۰ درصد نیز مربوط به مواد غذایی و حیوانات زنده بوده که می توان آن را به عنوان کالاهای اساسی و ضروری مرتبط با معیشت و مورد نیاز عموم مردم و همچنین کالاهای سرمایه ای و واسطه ای مورد نیاز بنگاه های اقتصادی در فرایند تولید و سرمایه گذاری دانست. آمارها نشان میدهد میزان صادرات و واردات کالا در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۳۹۹ افزایش داشته ولی واردات کالا رشد کمتری در مقایسه با صادرات کالا داشته است.
در این بین صادرات کالا با رشد ۹۶ درصدی و واردات کالا با رشد ۶۲ درصدی مواجه بوده است و طبیعتاً با افزایش میزان صادرات و بهتر شدن وضعیت منابع ازی در دسترس برای تأمین نیازهای اساسی کشور و عقب ماندگی هایی که در واردات به خصوص در کالاهای واسطه ای و سرمایه ای در این سالها به وجود آمده است میزان واردات هم افزایش یافته است.
بنابراین با توجه به افزایشی که در صادرات کالاهای نفتی و غیر نفتی رخ داده است. افزایش در میزان واردات کالاهای واسطه ای و سرمایه ای می تواند تقویت کننده رشد اقتصادی و سرمایه گذاری شود. به علاوه باید توجه داشت که شاخص قیمت کالاهای اولیه به استناد آمار صندوق بین المللی پول در دوازده ماهه متناظر با سال ۱۴۰۱ در مقایسه با دوازده ماهه متناظر با سال ۱۳۹۹ به میزان ۸۱٫۹ درصد رشد داشته است و این امر در افزایش ارزش واردات کشور نیز مؤثر واقع شده است.
