جایگاه مساجد در نظام اسلامی از منظر

مقدمه آیت الله هاشمی رفسنجانی

»جايگاه مساجد در نظام اسلامي از منظرر قرآن » عنوان مجموعه اي است که مؤسسه مسجد بر اساس چند سخنراني اينجانب در سالهاي اخير جمع آوري کرده که تلاشي ارزشمند در جهت توجه مردم و مسئولان کشور به مسجد و امورمربوط به آن است. البته اگر وقت اجازه ميداد، ميتوانستند با مراجعه به مجموعه سخنراني ها، مصاحبه ها و پيامه ايي که طي ۳۰ سال گذشته با محوريت موضوع مسجد داشتيم، مجموعه را کامل تر کنند.
با توجه به زحمتي که کشيده اند، وظيفه خويش ميدانم که با نگارش اين متن به عنوان مقدمه، از همکاران مؤسسه مسجد وشخص حجت السلام والمسلمين تقي قرائتي تشکر نمايم، چون تلاش برای نهادينه کردن فرهنگ مسجد و اخلاق مسجدي در جامعه، از اقدامات خدا و خلق پسندانه اي است که علاوه بر اجراخروی، جامعه را به سوی معيارها ی درست زندگي منطبق با تعاليم الهي سوق ميدهد.
مسجد اسم مکان از ريشه ثالثي مجرد «سجد» مي باشد، بر اساس آيات قرآني ريشه در همه اديان الهي و تعاليم انبيا دارد، اما نقطه اوج قداست مسجد به صورت خاص همزمان با ورود پيامبر اکرم به مدينه و ساخت مسجد قبا در بيرون آن شهر است. از آن زمان تا کنون مساجد در کنار عبادات عباد الرحمن محلی برا ي مسائل سياسی ، اجتماعی و فرهنگی جوامع مختلف بوده که حضور نبي اکرم و ائمه هدی، مخصوصاً علی بن ابيطالب براي حلّ و فصل دعاوي و مشکالت فردی و اجتماعی مردم و حتي تفهيم و بسيج مردم برای اعزام به غزوات و سريات شاهدی بر نقش اجتماعي مساجد می باشد.
مردم و حتي تفهيم و بسيج مردم براي اعزام به غزوات و سريات شاهدی بر نقش اجتماعي مساجد می باشد.
از گذشته‌های دور می‌گذرم که چگونه مسجد و امام مساجد در حوادث روزگار مأمن و ملجأ مردم بوده اند و به دوره اخير ر مي پرردازم کره مساجد سراسر کشور اسلامی ما با توجه به زنجيره نيرومندي که به خاطر حضور روحانيت مبارزه و متدين در مساجد و برگزاري مناسبت های خاص، مبارزه با رژيم دين گريز پهلوي به بدنه جامعه گسترش می داند.
همين جا خوب است که خاطرهاي را يادآوري نمايم که نشان از جايگاه مسجد در ميان مسلمانان براي مبارزه عليه بيگانگان است. اوايل انقلاب اسلامي، آقاي شعلال، يکي از مبارزين الجزايري که سابقه سال ها مبارزه با استعمارگري فرانسه داشت، به ايران آمده بود و در مسجد آيت الله طالقاني در يک سخنراني درباره اهميت مسجد گفت: «وقتي فرانسوی ها کشور ما را اشغال و مستمره کردند، همه مظاهري را که سرمايه جهاد ما بود، از بين بردند و ما جز مساجد جايي را براي هدايت و مبارزه نداشتيم«
وی سخنان ناصحانه ای داشت، تأ کيد ميکرد که با مساجد ميتوانيد بر همه مشکلات فائق شويد. سخنانش براي ما که سال های سال در مساجد، تکايا و منابر با مردم صحبت ميکرديم، براي ادامه راه نيز ملموس بود. البته بايد به اين نکته تأسف بار نيز اشاره کنيم که به ادله مختلف نتوانستيم براي سخت افزاري و نرم افرازي مساجد برنامه ر يرزی نما ييم و وجود ۳۰ هزار مسجد بدون امام جماعت و مقايسه مساجد ايران با مساجد کشوری که لائيک بودنش، شهره عام و خاص و حتي سياست رسمي است، اين تأسف را بيشتر می نمايد.
در کنار اين نکات تأسف بار، وجود روحانيت عالم و آگاه و طلبه های فاضل در حوزه های علميه و تدوين سياست های کلی مربوط به امور فرهنگ، به ويژه درباره مساجد که در بخش پاياني همين مجموعه آمده، در کنار مردم متديني که ايران اسلامي در دامان خويش دارد، نويد آينده اي را ميدهد که مساجد ايران اسلامي به همان جا يگاهی که قرآن کريم در لابلای آيات فراوان خويش برای مسجد ترسيم کرده است، برسند. البته نبايد فراموش کنيم که سرمايه های مادي و معنوي و ظرفيت های بالقوه نياز به برنامه های جامع اجراي در همه ابعاد دارند


اکبر هاشمي رفسنجاني
رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام

برای دریافت فایل پی دی اف کلیک کنید.