خداوند متعال برای روزه داران امت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله پاداش هایی را در نظر گرفته است. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: «اُعطِیَت اُمَّتی فِی شَهرِ رَمضانَ خَمْساً لَمْ یُعْطِهِنَّ اُمّةُ نَبِیٍّ قَبْلی أمَّا الواحِدَةُ: فَاِذا کانَ أوّلُ لَیْلَةٍ مِنْ شَهرِ رَمَضانَ نَظَرَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ إلَیْهِم وَمَن نَظَرَ اللهُ إلَیهِ لَمْ یُعَذِّبْهُ أبَداً وَأمَّا الثّانِیَةُ: فَإنَّ خُلوفَ أفْواهِهِمْ حینَ یُمْسُونَ عِنْدَ اللهِ عَزَّوَجَلَّ أطیَبُ مِنْ ریحِ المِسْکِ وَأمَّا الثّالِثَةُ فإنَّ المَلائِکَةَ یَستَغْفِرونَ لَهُم فِی لَیْلِهِم وَنَهَارِهِم وَأمّا الرّابِعَةُ فإنَّ اللهَ عَزَوَجَلَّ یَأمُرُ جَنَّتَهُ اَنْ اسْتَغْفِری وَ تَزَیَّنی لِعِبادی فَیُوشَکَ اَنْ یَذْهَبَ بِهِمْ نَصبُ الدُّنْیا وَ اَذاها وَ یَصیرُوا اِلی جَنَّتی وَکِرامَتی وَأمَّا الْخامِسَةُ فَإذا کانَ آخِرُ لَیْلَةٍ غَفَرَ لَهُمْ جَمیعاً فَقَالَ رَجُلٌ فی لَیْلَةِ القَدْرِ یَا رَسولَ اللهِ؟ فَقالَ: ألَمْ تَرَ إلَی العُمّالِ إذا فَرِغُوا مِنْ أعْمالِهِمْ وُفُّّوا»؛[۱] «به امت من در ماه رمضان پنج چیز داده شده که به امت هیچ پیغمبری پیش از من داده نشده است.
اول: هرگاه شب اول ماه رمضان فرا رسد خداوند به سوی آنان نظر می¬کند و کسی که خدا به او نظر کرده هرگز او را عذاب نمی¬کند.
دوم: بوی بد دهان آنان به هنگام غروب در نزد خدا خوشبوتر از بوی مشک است.
سوم: ملائکه برای ایشان در شب و روز استغفار می¬کنند.
چهارم: خداوند بلند مرتبه به بهشتِ خویش امر می¬کند که برای بندگان من استغفار نموده و خود را برای آنان تزیین کن. پس چه نزدیک است که سختیها و اذیتهای دنیا، آنها را [در خود فرو ] ببرد و به سوی بهشت من و کرامت من بروند.
پنجم: هرگاه شب آخر فرا رسد، خداوند همة آنان را می¬آمرزد.
مردی گفت: یا رسول الله ]آیا] در شب قدر [این گونه می¬شود؟] پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: [خیر] مگر ندیده¬ای که کارگران هر گاه کارشان تمام شود، مزد به آنها می¬دهند؟»
اندرون از طعام خالی دار
تا در او نور معرفت بینی
تهی از حکمتی به علت آن
که پُری از طعام تا بینی
شرط روزه داری راستین
قال جعفر بن محمد علیهما السلام: «إذا صُمتَ فَلْیَصُمْ سَمعُکَ وَبَصَرُکَ وَشَعْرُکَ وَعَدَّدَ أشیاءَ غَیرَ هَذا وَقالَ لاتَکونَنَّ یَومَ صَومِکَ کَیَومِ فِطْرِکَ؛[۲] هر گاه روزه گرفتی پس باید گوش و چشم و موی تو نیز روزه باشد. امام چیزهای دیگری نیز غیر از اینها را برشمرد و فرمود: نباید روزی که روزه هستی با روزی که روزه نیستی یکسان باشد.»
قال رسول الله صلی الله علیه و آله: «رُبَّ قائِمٍ حَظَُّهُ مِنْ قِیامِهِ السَّهْرُ وَرُبَّ صائِمٍ حَظُّهُ مِن صِِیامِهِ الْعَطَشُ؛[۳] چه بسا شب زنده¬داری که بهره¬اش از شب زنده داری¬اش فقط شب بیداری است و چه بسا روزه¬داری که بهره¬اش از روزه¬داری، فقط تشنگی است.»
رمضان؛ میدان مسابقه
امام مجتبی علیه السلام در روزهای پایانی ماه مبارک رمضان از کنار جماعتی که مشغول خنده و شوخی بودند عبور کردند. حضرت با ناراحتی به آنها فرمود: «خدا ماه رمضان را میدان مسابقه بندگان قرار داده است. دسته¬ای گوی سبقت می¬ربایند و پیروز می¬شوند و تعدادی هم از دیگران عقب می¬مانند و سرافکنده می¬شوند. عجیب است در روزی که پیشی گیرندگان پیروز شده¬اند و عقب ماندگان زیانکار گردیده¬اند، جمعی به شوخی و خنده مشغولند. به خدا سوگند اگر پرده در افتد، امروز نیکوکار، مشغول پاداش خود و عقب افتاده، گرفتار بدی های خود است و برای احدی فرصتی جهت شوخی و لهو و لعب باقی نمی¬ماند.»[۴]
[۱]. محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ ق، ج۹۶، ص۳۶۷.
[۲]. محمد بن یعقوب الکلینی، اصول کافی، تهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۳۶۵ ش، ج۴، ص۸۷؛ شیخ طوسی، التهذیب، تهران دار الکتب الاسلامیة، ۱۳۶۵ ش، ج۴، ص۱۹۴.
[۳]. بحار الانوار، ج۹۶، ص۳۷۴.
[۴]. شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، انتشارات اسلامیه، بی تا، ج۲، ص۱۷۴.
