چاپ اول این كتاب با شمارگان ۲۰۰۰۰ نسخه به همت انتشارات مؤسسه در راه حق و در تاریخ شهریور ماه ۱۳۶۱ صورت گرفته است; در حالى كه پیش از آن، در سال ۱۳۵۹ تا درس هشتم آن از سوى مؤسسه در راه حق و اصول دین منتشر شده و مورد استقبال فراوان قرار گرفته بود. پس از پیروزى انقلاب اسلامى و پدید آمدن فضاى باز سیاسى و فكرى در كشور، گروه هاى ضد اسلامى و التقاطى، فرصت را براى تبلیغات حزبى و مسلكى خود مناسب یافته، به اشاعه افكار ماتریالیستى و انحرافى پرداختند. بدین ترتیب، ضرورت تبیین فلسفه اسلامى، بیش از پیش بر همگان آشكار شد و جوانان گروه گروه به مراكز علمى روى آوردند.
مجموعه جزواتى كه با عنوان «پاسدارى از سنگرهاى ایدئولوژیك» منتشر گردید، براى سطح علمىِ جوان آن زمان قدرى سنگین به نظر مى رسید، از این رو استاد مصباح به درخواست مؤسسه در راه حق در سال ۱۳۵۹ مسائل ضرورى «شناخت شناسى» و «جهان بینى» را تدریس كردند. این دوره در چهل جلسه براى دویست نفر از داوطلبان منتخب برگزار شد. دانشجویان شركت كننده، درس ها را از نوار پیاده كردند، و این مجموعه درس ها پس از بازنگرى استاد در قالب این كتاب تدوین یافت.
مباحث كتاب در شانزده درس تنظیم شده است. درس اول به تبیین ایدئولوژى اسلامى و موضع آن در برابر ماركسیسم مى پردازد.
