امروز فقط جنگ نظامی نیست؛ همه تهاجم های دیگر، با شدّت کم سابقه ای وجوددارد. در مقابل این تهاجم، این جامعه اسلامی، باید زنده، هوشیار، آسیب ناپذیر، پرامید، آماده مقاومت، آماده ضربه زدن و به صورتِ یک موجود زنده و مقاوم بماند و مقاومت کند. این چگونه ممکن است؟ این است که بنده موضوع امر به معروف و نهی از منکر را مطرح کردم.
موضوع امر به معروف که موضوع جدیدی نیست. این تکلیف همیشگی مسلمانان است. جامعه اسلامی، با انجام این تکلیف زنده می ماند. قوام حکومت اسلامی، با امر به معروف و نهی از منکر است، که فرمود: اگر این کار نشود، آن وقت «لَیسلِّطَنَ اللَّه عَلَیکم شِرارُکم فَیدْعُوا خِیارُکم فلا یسْتَجابُ َ لَهُم» قوام حکومت اسلامی و بقای حاکمیت اخیار، به این است که در جامعه امر به معروف و نهی از منکر وجود داشته باشد . ۱۳۷۱/۰۵/۰۷
اکنون انقلاب اسلامی وارد دومین مرحلۀ خودسازی و جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی شده است. این مرحله گام بلندی در مسیر تحقق آرمان بزرگ انقلاب محسوب میشود که همان ایجاد تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای ظهور امام زمان(ارواحنافداه) است.
با توجه به اینکه تحقق تمدن نوین اسلامی جز از طریق جامعه‌پردازی محقق نخواهد شد، ضرورت احیا و تبیین و نهادینه‌سازی همه‌جانبۀ امر به معروف و نهی از منکر در متن جامعه، بیش از پیش احساس میشود.
مرکز رسیدگی به امور مساجد استان‌های خراسان با هدف احیای ساختاری این واجب فراموش‌شده و عنصر تمدن‌ساز از طریق مساجد، به‌عنوان قلب تپندۀ محلات، طی تفاهم با ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان، موفق به راه‌اندازی ۲۳۰ شورای امر به معروف و نهی از منکر در بستر مساجد و با مدیریت ائمۀ جماعت شده است.
۱- اجرای اصل هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و تلاش در جهت احیای امر به معروف و نهی از منکر در میان مردم نسبت به یکدیگر، دولت نسبت به مردم و مردم نسبت به دولت.
۲- احیاء فریضتین ابتدائا درداخل مساجد و محلات و سپس در بین آحاد جامعه‌ی اسلامی.
۳- رفع یا کاهش آسیب های فرهنگی و اجتماعی و ایجاد بستری موثر جهت رشد مادی و معنوی افراد و خانواده ها ودستگاههای اجرائی از طریق اجراء صحیح فریضتین و ایجاد آمادگی و ظرفیت ظهور در مردم و نظام
۱- دستورالعمل اجرایی قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر که مصوب مجلس شورای اسلامی در روز یکشنبه ۱۳۹۴/۱/۲۳ بوده و در تاریخ ۱۳۹۴/۲/۲ به تایید شورای نگهبان رسیده است و بند ۵ این دستورالعمل، با استناد به ابلاغیه شماره ۹۹۲/۱ مورخ ۲۲ /۰۳ /۱۳۹۵
۲- شیوه نامه ی تشکیل و نحوه‌ی فعالیت شوراهای امر به معروف و نهی از منکر مساجد و بقاع متبرکه
۱- تشکیل شوراهای امر به معروف و نهی از منکر مساجد:
مسئولین و کارشناسان محترم فرهنگی اجتماعی مناطق مشهد و دبیران محترم شهرستان‌ها، پس از شناسایی ائمه‌ی محترم جماعات مساجدِ محوری و محلی که با انگیزه، مدیر، مدبر، توانمند و دارای وجاهت اجتماعی در محله هستند، مشخصات آنان را جهت اقدامات بعدی (بررسی وصدورحکم) درقالب فرم ارسال شده به دبیر شورای امر به معروف و نهی از منکر مرکز رسیدگی به امور مساجد استان معرفی می نمایند.
پس از طی مراحل قانونی، احکام مربوطه توسط ستاد امر به معروف و نهی از منکر و مرکز رسیدگی به امور مساجد استان صادر گردیده و لازم است اطلاعات رئیس و اعضاء شوراها ترجیحا توسط خود امام محترم جماعت و یا کارشناس منطقه یا دبیرشهرستان مربوطه، از طریق سایت مسجدنا -مسجد آمِر- انتهای صفحه قسمتِ«ثبت اطلاعات شورای امر به معروف مسجد» ثبت گردد.
اعضای شورای امر به معروف و نهی از منکر مسجد و شرح وظایف آن‌ها به شرح ذیل می‌باشد:
الف) اعضای شورای امر به معروف و نهی از منکر مساجد:
رئیس شورا: امام جماعت (مدیر مسجد)
دبیر شورا : فرمانده بسیج برادران مسجد (یا یک نفر به تشخیص رئیس شورای امر به معروف مسجد).
دیگر اعضای شورا:
– فرمانده بسیج خواهران(در صورت وجود پایگاه مقاومت بسیج خواهران در مسجد) یا یک نفراز خواهران بسیجی به تشخیص شورای امر به معروف مسجد
– یک نفر از هیات امناء مسجد به تشخیص مشترک شورای امر به معروف مسجد و هیات امناء
– مسئول کانون فرهنگی و هنری مسجد (در صورت وجود کانون فرهنگی و هنری در مسجد)
– رئیس هیئت مذهبی مسجد(در صورت وجود هیئت در مسجد)
– نماینده ی شورای اجتماعی محله
– نماینده‌ی حوزه‌ی علمیه‌ی واقع در محله یا شهرستان (در صورت وجود)
– نماینده ی پاسگاه یا کلانتری محل (فقط جهت شرکت در جلساتی که مربوط به مسائل پیرامون مسجد در محله می باشد)
– پنج نفر از معتمدین متدین و فعال ساکن محل(۳نفر آقا و ۲ نفر خانم) ترجیحا از میان جوانان
ب) شرح وظایف شوراهای امر به معروف و نهی از منکر مساجد:
– تشکیل جلسات شورا بصورت مستمر (دو هفته یکبار) و رصد و شناسایی هنجارها و ناهنجاری‌های موجود و حرکت به سمت گسترش هنجارها و رفع ناهنجاری‌ها با رعایت اولویت و ارئه طرح و اقدام عملی جهت ترویج معروف ها و زدودن منکرات موجود، با هماهنگی شورای امر به معروف و نهی از منکر مرکز رسیدگی به امور مساجد.(شایان ذکر است که پرداختن به مسائل و معضلات داخلی مسجد قبل از بررسی مسائل محله، در اولویت قطعی شوراها خواهد بود)
– جذب و معرفی افراد مستعد و متقاضی به ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان، جهت آموزش، سازماندهی و بکارگیری ضابطه مند طلایه داران معروف در شوراها و نظارت بر عملکرد آنان
– معرفی و تشویق طلایه داران فعالِ آمر به معروف و ناهی از منکر و حمایت از عملکرد و اقدامات قانونی آنان.
– پیگیری مطالبات محلی تا حصول نتیجه از مسئولین اماکن تجاری و غیر تجاری و ادارات متخاطی و در صورت لزوم و تشخیص شورای امر به معروف مسجد به حسب مورد، ورود طلایه داران معروف به وادی تذکر لسانی، نیز صدور نامه محترمانه و تذکرآمیزاز طرف شورای امر به معروف مسجد به آنان و تهیه‌ی گزارش دقیق از همکاری یا عدم همکاری مسئولین مربوطه در راستای پاسخگویی به مطالبات مردمی، منطبق بر ضوابط و دستورالعمل‌های قانون ابلاغی.
– ارتباط گیری با شوراهای امر به معروف و نهی از منکر دیگر مساجد در قالب همکاری های بین منطقه ای شوراها، با هماهنگی کارشناس فرهنگی و اجتماعی منطقه و دبیر شهرستان ها.
–ثبت گزارش تمامی جلسات و فعالیت ها و مستند سازی و گزارش موارد رفع نشده در مراحل اولیه از طریق سایت مسجدنا -مسجد آمِر- انتهای صفحه «قسمتِ ثبت گزارش معروف و منکر».
(تفصیل بیشتر وظایف شوراها متعاقبا اعلام خواهد شد)
ج) شرح وظایف رئیس و دبیر شورا:
* وظایف رئیس شورا :
الف- تشکیل شورای امر به معروف و نهی از منکر مسجد (با هماهنگی کامل با کارشناس فرهنگی و اجتماعی مناطق و دبیران شهرستان ها) و ثبت اطلاعات شورای امر به معروف مسجد در سایت مسجدنا-مسجد آمِر- انتهای صفحه «قسمتِ ثبت اطلاعات شورای امر به معروف مسجد».
ب- همکاری و هماهنگی با منطقه یا دبیر شهرستان و دبیر شورای امر به معروف مرکز رسیدگی به امور مساجد و نیز برنامه ریزی جهت شرکت خود، یا دیگر اعضاء شورا در جلساتی که از ناحیه‌ی آنان تعیین می شود.
ج- تعامل سازنده با اهالی محترم محله در محدوده‌ی فعالیت شورا، به ویژه جوانان و نمازگزاران و القاء فرهنگ احیاء امر به معروف و نهی ازمنکردر آنان و نیزایجاد انگیزه جهت مشارکت بیشتر آنان در در فعالیت های ستاد.
د- انتخاب و معرفی دبیر شورا به کارشناس فرهنگی و اجتماعی مناطق و دبیران شهرستان ها.
ه – مراجعه به کلانتری محل و درخواست معرفی یک نماینده از طرف کلانتری برای شرکت در جلسات شورا طبق قانون.
و- شرکت در جلسات آموزشی تخصصی تربیت مربی برگزار شده از طرف شورای امر به معروف و نهی از منکر مرکز رسیدگی به امور مساجد.
ز- برنامه ریزی جهت تربیت و بکارگیری افراد فعال و معرفی طلایه داران معروف، به مرکز رسیدگی به امور مساجد استان.
ح- نظارت بر حُسن انجام کار در تمامی مراحل.
تبصره : پرداختن به مسائل و معضلات داخلی مسجد قبل از بررسی مسائل محله، در اولویت قطعی برنامه های روسای شوراها خواهد بود ان شاءالله
* وظایف دبیر شورا :
الف- هماهنگی بین اعضا و تشکیل منظم و مستمر جلسات ( دو هفته یکبار).
ب- هماهنگی کامل با رئیس شورا و شرکت در جلساتی که از ناحیه ی ایشان تعیین می گردد.
ج- انعکاس تمامی ایده ها، ابداعات، نوآوری ها و شیوه های موفق، و نیز گزارش مستمر جلسات و فعالیت های مختلف شورا از طریق سایت مسجدنا -مسجد آمِر- انتهای صفحه «قسمتِ ثبت گزارش معروف و منکر».
۲- سرفصل‌های آموزشی و مهارتی:
مهم ترین وظیفه‌ی اعضای شوراهای امر به معروف و نهی از منکر مساجد، تلاش برای احیای این فریضه‌ی فراموش شده در مسجد و محله می‌باشد و نیز مطلب کلیدی و اساسی در مورد شوراهای امر به معروف و نهی از منکر مساجد این است که آمر به معروف و ناهی از منکر، مانند طبیبی است که در فکر احیاء روح و جسم مردم و جامعه است و نه فردی که صرفا در فکر توبیخ باشد. بر این اساس دوره های آموزشیِ تخصصی و عمومیِ امر به معروف و نهی از منکر، در قالب آموزش های بدوی، ضمنی و خاص جهت ارکان شوراها، توسط معاونت آموزش وپژوهش مرکز رسیدگی به امور مساجد استان‌های خراسان برگزار خواهد شد.
تذکر: طبق ماده ۱۷ قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر، آموزش عموم مردم با ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان خواهد بود.
۳- تلاش برای احیای فریضه‌ی امر به معروف و نهی از منکر:
با توجه به نقش کلیدی و محوری مساجد، احیای معروف و اماته‌ی منکر باید ابتدا از بستر مساجد شروع شده و پس از آن به محلات و اجتماع سرازیر شود. در این راستا شوراها با ارتباط گیری با مدارس و دانشگاه های مجاور (درصورت وجود) و نیز مراکز خُرد و کلان اقتصادی، تجاری و اجتماعی پیرامون مسجد، مواردی که منکر و یا بستری برای انجام منکرات و ناهنجاری‌ها در محله‌ی مسجد یا بسترهای مقوم آن وجود دارد را احصاء و بعد از طرح اولیه در شورای امر به معروف و نهی از منکر مسجد، اولویت بندی نموده و سپس راهکار مواجهه‌ی حکیمانه، هوشمندانه و قانونی با منکرات موجود را تدبیرمی نمایند. در صورت عدم حصول نتیجه‌ی مطلوب و رفع آن منکر، مراتب را طی گزارشی در سایت مسجدنا -مسجد آمِر-انتهای صفحه «قسمتِ ثبت گزارش معروف و منکر» ثبت می نمایند که دبیر شورای مرکز رسیدگی به امور مساجد در استان نسبت به پیگیری‌های قانونی لاحق اقدام خواهد نمود.
تبصره ۱: مواردی که مرتبط با دستگاههای اجرائی است (فعل یا ترک فعل) به شکل زیردنبال خواهد شد:
– در صورتیکه منکر به جهت انجام یا ترک فعلی توسط کارمندی به وجود آمده باشد، در گام اول با رعایت مراتب امر به معروف موجود در شرع و قانون، به مرتکب منکر تذکر داده میشود و در صورت تکرار، به شورای امر به معروف ارگان مربوطه(در صورت وجود) گزارش داده شده و در غیر این صورت، مراتب به مسئولین دستگاه متبوع منعکس خواهد شد.
– درصورتی که منکر در انجام وظائف قانونی یکی از ارگان های مربوطه صورت گرفته و ترک یا فعل آن به منافع عمومی آسیب رسانده باشد، پس از تصویب موضوع درشورای امر به معروف و نهی از منکر مرکز رسیدگی به امور مساجد، مورد به شورای امر به معروف و نهی از منکر دستگاه متبوع ارجاع شده و در صورت ضرورت و با موافقت مسئول منطقه یا دبیر شهرستان، مسئولینِ دستگاهِ مربوطه به مسجد دعوت شده و در حضور اهالی مسجد و محله پاسخگوی افکار عمومی خواهند بود.در صورت عدم حضور مسئولان مربوطه و یا تکرار منکر، مراتب به ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان ارجاع داده شده و تا حصول نتیجه پیگیری خواهد شد.
یاد آوری: ضروری است تمامی مراحل و گزارشات جلسات و فعالیت های شوراهای امر به معروف و نهی از منکر مساجد، توسط دبیر شورا و از طریق سایت مسجدنا -مسجد آمِر- انتهای صفحه «قسمتِ ثبت گزارش معروف و منکر» ثبت و منعکس گردد.
تتمه : برخی از مصادیق معروف در مرحله اول طرح:
– بازخوانی اندیشه امامین انقلاب در باب امر به معروف و نهی از منکر.
– احیاء نهضت امید آفرینی و توجه به پیشرفت‌های چشم گیر جمهوری اسلامی در زمینه‌های مختلف داخلی و بین المللی در طول سال های بعد از انقلاب و پاسخ به شبهات موجود در اذهان اقشار مختلف مردم در مورد کارآمد بودن نظام اسلامی و توجه به دستاوردهای عظیم مغفول مانده‌ی انقلاب اسلامی در طول ۴۴ سال.
– احیاء روحیه‌ی دشمن شناسی در مساجد و توجه دادن متدینین مسجدی و جوانان به خباثت دشمن صهیونیستی شکست خورده.
– احیاء فرهنگ مصرف بهینه و ایجاد فرهنگ جلوگیری از سوء مصرف و اسرافِ متاثر از فرهنگ منحط غربی.
– احیاء فرهنگ مطالعه و آشتی با کتاب .
– توجه به فرزندآوری بیشتر و جلوگیری از رسیدن دشمن به اهداف شومش در پیر شدن و ناکارآمدی جمعیتی در کشور در قالب جنگ جمعیتی.
– بهره مندیِ کارگزاران مساجد از مهربانی و حُسن برخورد و بستر سازی فرهنگی و محیطی مناسب جهت حضور حداکثری جوانان و نوجوانان به مسجد.
– احیاء فرهنگ ازدواج آسان و اشتغال جوانان.
– ایجاد بستر های ارتباط گیری مسوولین با مساجد در قالب معرفی مسئولین شهری و روستایی و پاسخگو بودن آنان به مطالبات مردمی ( باید توجه داشت که این مهم در همراهی و دلگرمی مردم برای ادامه‌ی مسیر این طرح الهی بسیار موثر است)
– احیاء بستر های آموزش معروف و منکر در مساجد توسط اساتید مجرب و صاحب نظر با درسنامه های قوی و تدوین جزوه ها و کتب فاخر در این زمینه.
– ارائه خدمات مشاوره ای در مساجد در قالب شوراهای پیشگیری و دفع اختلافات ، قبل از ارجاع مردم به شوراهای حل اختلاف.
